دوخت های سنتی و دستی مانند خامک دوزی، چکن دوزی، سکه دوزی، گراف دوزی و… به مثابه هويت ملی و یکی از بارزترین مظاهر قومی در افغانستان، نقش مهمی در حفظ هویت اجتماعی جامعه این کشور ايفا می کند و ارتباط تنگاتنگی با ارزش‌ها و معیارهای فرهنگی، اخلاقی و معنوی اقوام مختلف آن دارد. این هنر یعنی گراف یکی از مهمترین صنایع دستی کشور افغانستان شناخته می شود.
استفاده از این دوخت ها در پوشاک بومی و سنتی در دهه‌های هشتاد و نود میلادی کمرنگ شد، اما حال افزایش چشمگیری یافته است.
لباس‌های مردان و زنان و با تنوع در دوخت و گزينش نوع، شكل و طرحهای متفاوت با شيوه‌های مختلف سنتی در مغازه‌ها و فروشگاه ها از جمله فروشگاه های اینترنتی افغانستان یافت می‌شود. بیشتر لباس های افغانی از پشم گوسفند و شتر ساخته می شود. یکی از این محصولات کلاه افغانی پکول است.
خامک یکی از بروزترین فروشگاه های لباس محلی و دوخت های دستی و ماشینی می باشد.
گراف چیست؟
گراف در زبان انگلیسی به معنای نمودار است. گراف ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
اینفوگرافیک: نمایش داده‌ها با استفاده از چند نمودار و شکل در قالب یک تصویر
chart: یک نمایش گرافیکی از داده که گراف هم به انگلیسی گاهی گفته می‌شود (چارت آماری)
در ریاضیات:
گراف (ریاضی): مجموعه‌ای از رأس‌ها و یال‌ها
نظریه گراف: شاخه‌ای از ریاضیات در ارتباط با گراف‌ها
گراف دوزی چیست؟
این هنر دوختی است که نحوه دوخت آن به صورت ضربدری می‌باشد. این دوخت به روی پارچه های شش تاری انجام می شود. ممکن است این نام از ریاضیات گرفته شده باشد که نحوه دوخت در گراف دوزی مانند اشکال هندسی ریاضی است، و کوک های روی پارچه مثل نمودار نمایش داده می شوند.
انواع گراف دوزی
صنعت گراف دوزی از گستردگی بالایی برخوردار است و فقط روی لباسها دوخته نمی شود، در اینجا به چند نمونه از گراف دوزی ها اشاره می شود:
۱. روی بالش: این دوخت زیبا به عنوان سرویس عروس، روی بالشت و دیگر ملزومات عروس از جمله کوسن و روتختی و پشتی هم دوخته می شود.
۲. روی کیف: امروزه با بالا رفتن این صنعت، طراحان مد با ترکیب گراف دوزی سنتی به روی دیگر کالاها هم روی آورده اند که دوخت گراف به روی کیف از جمله این موارد است. گاها این کیف با کفش گراف دوزی شده ست می شود که مورد استفاده دختران جوان قرار می‌گیرد.
۳. روی یخن، آستین: همانطور که در مقدمه اشاره شد بیشترین استفاده از این دوخت روی لباس ها می باشد که در قسمت یخن و آستین لباس می باشد. اگر به بازار های کابل سری بزنید گراف دوزی را روی مانتوهای مجلسی و کت و شلوار زنانه هم خواهید یافت.
۴. روی دستبند: افراد خوش ذوق با خلاقیت خود این دوخت زیبا را روی دیگر اکسسوری های زنانه از جمله دستبند و رومانتویی پیاده کرده اند، دستبندها و رو مانتویی هایی از جنس برنج که با گلهای زیبای گراف دوزی دوخته می شود مورد استقبال بالایی قرار گرفته است.
۵. روی دستمال: این مورد هم در سرویس عروس قرار دارد و از این دستمال های زیبا مردان هم استفاده می کنند.
طرحهای مورد استفاده در گراف دوزی
بیشتر به صورت هندسی می باشد و برای تجسم بخشیدن به آنها از رنگهای شاد استفاده می کنند که رنگ نارنجی روشن و قرمز به بقیه رنگها غلبه دارد و جزئیات طرح را بیشتر سبز و سفید و سیاه و قهوه ای تشکیل می دهد.
سفارش محصولات گراف در سایت خامک
گروه خامک که در زمینه ی صنایع دستی افغانستان فعالیت دارد، یکی از فعالیت های آن تولید محصولات گراف دوزی می باشد. شما می توانید با رفتن به لینک زیر، سفارشات خود را در زمینه ی این هنر ثبت نمایید.
در فروشگاه خامک انواع کالاهای افغانستانی همچون پرچم افغانستان به فروش می رسد.
پتوی افغانستانی
