حامد کرزی سیاستمدار افغان که اولین رئیس جمهور منتخب افغانستان (۱۴-۲۰۰۴) بود.کرزی پسر رئیس پشتون های پوپلزی بود و پدر و پدربزرگش هر دو در حکومت محمد ظاهر شاه خدمت می کردند. تحت رژیم تحمیلی شوروی در دهه 1980، خانواده کرزی افغانستان را ترک کردند و در پاکستان ساکن شدند. کرزی در دانشگاه هیماچال پرادش هند تحصیل کرد و مدرک کارشناسی ارشد (1982) در رشته علوم سیاسی گرفت.حامد کرزی در ۲۴ دسامبر سال ۱۹۵۷ میلادی، در روستای کرز در نزدیکی قندهار بدنیا آمد. پدربزرگش خیر محمدخان و پدرش عبدالاحد کرزی از متنفذان قوم پوپلزی و معاون رئیس پارلمان افغانستان در سال‌های دهه شصت میلادی بود، پدرش در اواخر دهه نود، در شهر کویته پاکستان توسط طالبان کشته شد.حامد کرزی در دوران جنگ استقلال افغانستان و مبارزه‌های پس از آن سهم فراوان گرفته و مدتی به عنوان معاون مجلس بزرگان افغانستان مشغول خدمت شده‌است، وی به زبانهای پشتو، فارسی، انگلیسی و اردو به طور روان سخن می گوید.
گفتنی است، حامد کرزی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در کابل و تحصیلات عالی خود را در رشته علوم سیاسی و ارتباطات بین‌المللی در هند به پایان رساند.در سال ۱۹۹۹، حامد کرزی با دکتر زينت قريشی ازدواج کرد، حامد کرزی شش برادر و يک خواهر دارد. او از اسب سواری و مطالعه فلسفه لذت می برد. حاصل ازدواج کرزی، یک پسر به نام میرویس و یک دختر به نام نازو است. او نام فرزندش را میرویس که نام یکی از شاهان پیشین افغانستان میرویس هوتکی بود گذاشت.با توجّه به اين كه پدر حامد كرزی كه در سال ۱۹۹۹ بدستور ملاّ محمّد عمر به قتل رسيد در دوران ظاهر شاه يكی از سناتورهای مجلس افغانستان بوده، حامد كرزی نيز اگر چه به لحاظ بومي به قندهار تعلق دارد ولی به لحاظ خانداني به محمّد ظاهر خان (شاه سابق افغانستان) نزديك است و در طول ساليان گذشته ارتباطات خود را با ظاهرشاه حفظ كرده و از ايده او براي ايجاد لويه جرگه (مجمع بزرگان) حمايت نموده است.
حامد كرزی يكي از مشاورين اصلي و رسمي ظاهر شاه بوده و قبل از رياست دولت موقت و انتقالي، رياست هيأت هاي اعزامی شاه سابق افغانستان را به كشورهاي خارجی از جمله آلمان، انگليس، فرانسه، روسيه، آمريكا، تركمنستان، تركيه، پاكستان و هندوستان به عهده داشته است.حامد کرزی درسال ۱۳۶۲ خورشیدی برابر با ۱۹۸۳ میلادی از هند به پاکستان رفت و برای مبارزه با تجاوز شوروی سابق به صفوف مجاهدین پیوست و مبارزه را با آنها آغاز کرد. بعد از شکست شوروی سابق از افغانستان و آغاز جنگ داخلی درکابل زمینه ظهور گروه طالبان نیز مساعد گردید که حامد کرزی مبارزه اش را با گروه طالبان هم ادامه داد.
زمانیکه گروه طالبان درسال ۲۰۰۰ میلادی عبدالاحد کرزی پدر حامد کرزی را در شهر کویته پاکستان ترور کرد، حامد کرزی مبارزه جدی خود را برای سرنگونی رژیم طالبان آغاز نمود.حامد کرزی در سال ۲۰۰۱ میلادی با سه تن از هم فکران اش برای بسیج کردن مردم علیه طالبان به ولایت ارزگان افغانستان رفت و مبارزه خود را برای سرنگونی رژیم طالبان شدت داد.حامد کرزی در تاریخ پنجم دسامبر ۲۰۰۱ میلادی براساس فیصله نشست مهم و تاریخی بن آلمان به عنوان رییس ادارۀ موقت افغانستان انتخاب شد. پس از مدتی کرزی بتاریخ ۱۳ جون ۲۰۰۲ میلادی ازسوی اعضای لوی جرگه(نشست بزرگان) به عنوان رییس دولت انتقالی اسلامی افغانستان برگزیده شد.
اوایل کار سیاسی حامد کرزی
در طول جنگ افغانستان (1978-1992) او با مجاهدین که به دنبال سرنگونی دولت مورد حمایت شوروی بودند، کار کرد و اغلب به ایالات متحده سفر می کرد تا از این هدف حمایت کند. هنگامی که حکومت کمونیستی نجیب الله در آوریل 1992 سقوط کرد، مجاهدین یک دولت ائتلافی را ایجاد کردند که کرزی معاون وزیر خارجه بود. در سال 1994 استعفا داد، اما از درگیری های درون دولت خسته شده بود. نزاع فزاینده آنقدر بالا گرفت تا اینکه مجاهدین علیه یکدیگر قرار گرفتند و در آشفتگی های متعاقب آن طالبان، یک جناح سیاسی و مذهبی فوق محافظه کار، به قدرت رسیدند.
کرزی اگرچه در ابتدا از طالبان و نظمی که به کشور تحمیل کرده بود حمایت کرد، اما به مخالفت با رژیم آمد و دوباره به پاکستان تبعید شد. در جولای 1999 پدرش ترور شد، اقدامی که او به گردن طالبان انداخت و رهبری پوپلزی به کرزی واگذار شد. اندکی پس از حملات 11 سپتامبر در سال 2001، ایالات متحده یک کمپین نظامی را برای سرنگونی طالبان و دستگیری تروریست هایی که در این کشور مستقر بودند، رهبری کرد (به جنگ افغانستان 2001-14 مراجعه کنید). کرزی به افغانستان بازگشت تا از مأموریت تحت رهبری ایالات متحده حمایت کند و در اواسط نوامبر رژیم طالبان سقوط کرد. برای جلوگیری از جنگ ویرانگر قدرت، نمایندگان گروه های مختلف افغانستان با کمک جامعه جهانی کرزی را به عنوان رئیس یک اداره موقت معرفی کردند. او در اواخر دسامبر 2001 سوگند یاد کرد. در ژوئن 2002 یک لویه جرگه، یک مجلس سنتی افغانستان، کرزی را به عنوان رئیس دولت انتقالی انتخاب کرد.کرزی با چالش های متعددی از جمله کنترل رهبران سنتی قدرتمند کشور و جلوگیری از بازیابی قدرت توسط طالبان روبرو بود. او همچنین به دنبال بازسازی کشور جنگ زده بود. خشونت همچنان در افغانستان وجود داشت و کرزی هدف چندین سوءقصد قرار گرفت. در ژانویه 2004 قانون اساسی جدیدی تصویب شد که خواستار انتخاب مستقیم رئیس جمهور بود. اواخر همان سال کرزی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد و سوگند یاد کرد.
ریاست جمهوری حامد کرزی
با روی کار آمدن کرزی، از حمایت قوی متحدان غربی برخوردار شد، اما با چالش های عظیمی روبرو شد. تداوم خشونت و بی ثباتی و ناتوانی در ایجاد مؤسسات افغانی و ارائه خدمات اساسی، تأثیر خود را بر محبوبیت او در داخل و خارج از کشور، و نیز اتهامات فساد دولتی، گذاشت. این کشور همچنین گرفتار افزایش قاچاق مواد مخدر شد – میزان برداشت خشخاش در کشور در سال 2007 به سطوح بی سابقه ای رسید – و همچنین با ظهور مجدد طالبان، که حملات را با افزایش فراوانی انجام دادند. در نتیجه، انتقادهای تیز، حتی از سوی ایالات متحده، شروع به ظهور کرد.
دوره ریاست جمهوری کرزی در ماه مه 2009 به پایان می رسید و در آن زمان او طبق قانون اساسی موظف به کناره گیری بود. با این حال، به دلایل تدارکاتی و امنیتی، نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری – که در آن کرزی نامزد خواهد بود – از ماه می به اوت همان سال به تعویق افتاد. کرزی تاکید کرد که به دلایل امنیتی باید تا زمان برگزاری انتخابات در سمت خود باقی بماند. منتقدان نگران این بودند که حفظ موقعیت کرزی به کرزی مزیت انتخاباتی ناروا بدهد و از او خواستند که طبق قانون اساسی استعفا دهد و قدرت را به یک دولت موقت بسپارد. در مارس 2009، دادگاه عالی حکم داد که کرزی می تواند به طور قانونی سمت خود را تا انتخابات در ماه اوت حفظ کند. نارضایتی از رهبری کرزی باعث ایجاد تعدادی از نامزدهای ریاست جمهوری شد، اگرچه کرزی به طرز ماهرانه ای توانست حمایت بسیاری از کسانی را که ممکن بود او را به چالش می کشیدند خنثی کند یا از آن حمایت کند.
انتخابات ریاست جمهوری در 20 اوت 2009 برگزار شد و هفته ها آشفتگی سیاسی را به دنبال داشت. در ماه سپتامبر، شمارش مقدماتی تقریباً 55 درصد آرا را به کرزی داد و بدین ترتیب نشان داد که او بر نزدیکترین رقیب خود، وزیر خارجه سابق عبدالله عبدالله، پیروز شده است. با این حال، با بیش از 2000 شکایت از تقلب و ارعاب، کمیسیون شکایات انتخاباتی (ECC) تحت حمایت سازمان ملل متحد دستور بازرسی از مراکز رای گیری مشکوک را صادر کرد و تحقیقات در مورد اتهامات تقلب را آغاز کرد. در اواسط ماه اکتبر، ECC حکم داد که این فعالیت های تقلبی به اندازه کافی فراگیر بوده که آرای بیش از 200 مرکز رای گیری، که تقریباً یک سوم آرای کرزی را شامل می شود، باطل کند. در نتیجه، نسبت آرای کرزی به 49.7 درصد کاهش یافت که به اندازه کافی برای برگزاری دور دوم انتخابات پایین آمد. اگرچه کرزی در ابتدا در برابر فراخوان برای دور دوم مقاومت نشان داد، اما در 20 اکتبر به دور دوم رای گیری میان خود و عبدالله که قرار بود در 7 نوامبر برگزار شود، رضایت داد. اما اندکی پس از آن، عبدالله از رقابت کنار کشید، تصمیمی که او به آن اشاره کرد. به نفع کشور است. دور دوم انتخابات لغو شد و کرزی برای دور دوم به عنوان رئیس جمهور معرفی شد.
برای افزایش نیروهای ایالات متحده در سال 2010 که شاهد افزایش تعداد نیروهای خارجی به نزدیک به 150000 نفر بود، کرزی به شدت از ایالات متحده انتقاد کرد و سربازان ایالات متحده در افغانستان را به ایجاد تلفات غیرضروری به غیرنظامیان افغان در جریان عملیات های دیپلمات ها و تجاوزات ایالات متحده متهم کرد. تحت فشار قرار دادن پاکستان برای توقف جریان شبه نظامیان طالبان به افغانستان. وخامت روابط او با ایالات متحده به بن بست در سال های 2013-2014 ختم شد که طی آن کرزی از امضای توافقنامه ای که به نیروهای آمریکایی اجازه می داد پس از خروج برنامه ریزی شده آنها در پایان سال 2014 در کشور باقی بمانند، با وجود حمایت قابل توجه از توافقنامه در افغانستان، خودداری کرد. . این توافقنامه توسط جانشین کرزی، اشرف غنی، تنها چند روز پس از روی کار آمدن وی در سپتامبر 2014 امضا شد.